آیا پیامبر نماز خواندن درکنار قبر را منع کرده؟

این یک مسئله است که در بعضی از کتاب ها مطرح شده است.برای پی بردن به صحت آن ادامه را حتماْ بخوانید.

آیا پیامبر(ص) از نماز و دعا در کنار قبر خود و سایر قبور نهی فرمودند؟

پیامبر(ص) فرمودند: «لَعَنَ اللَّهُ الْیَهُودَ اتَّخَذُوا قُبُورَ اَنْبِیائِهِمْ مَساجِدَ» و همچنین : «اَلَّلهُمَّ لا تَجْعَلْ قَبْری وَثَناً» . {مسند احمد، ج 2 ، ص 246 ؛ الموطّا، ج 1، ص 172}

‏ خداوند یهود را لعنت کند چون قبور پیامبران خود را مسجد و محل عبادت قرار دادند و در حدیث دیگر فرمودند : بار خدایا! قبر مرا بت قرار مده .

‏ آیا این دو حدیث ، نهى از نماز و دعا در کنار قبر پیامبر ( ص ) و سایر قبور نیست؟
در پاسخ این پرسش نیز - مانند پرسشهاى پیشین - باید به چند نکته بپردازیم:


‏ الف - افرادى که در سند این حدیث آمده‏اند ، یا ضعیف هستند و یا مجهول؛ مثلاً «عبدالوارث» نزد علماى رجال اهل سنت مردود است ، چون قَدَرى مسلک بوده‏است . و «ابو صالح» مردّد بین ضعاف و ثقات است و «عبداللّه بن عثمان» منکر الحدیث و ابن بهمان ، شناخته شده نیست . پس حدیث از نظر سند مشکل دارد.


‏ ب - حدیث هیچ دلالتى بر حرمت نمازگزارى و دعا کردن در جوار قبور ندارد؛ زیرا اشاره به روایت کنیسه حبشه دارد که به هنگام مرگ فردى از صالحان خود ، مسجدى بر روى قبرش بنا مى‏کردند و عکس هایى روى آن مى‏گذاشتند و به سوى آن عکس ها و قبر سجده مى‏کردند و این معنا ارتباطى به خواندن نماز براى خداوند و رو به کعبه ایستادن در کنار قبور صالحان ندارد.

 
‏ * قرطبى مى‏گوید : «اِنَّما صوَّر اوائلهم الصور لیتأنسوا بها ویتذکّروا أفعالهم الصالحة فیجتهدون کإجتهادهم ویعبدون عند قبورهم ثمّ خلَّفهم قوم جهلوا مرادهم و وسوس لهم الشیطان: إن اسلافهم کانوا یعبدون هذه الصور ویعظّمونها فحذّر النبی عن مثل ذلک» .

ارشاد السارى ، ج‏3 ، ص‏497.


‏ ‏ * « نیاکان آنان عکس‏هایى از مردگان خود ترسیم کردند تا به آن اُنس گیرند و به یاد افراد صالحشان باشند و همچون آنان جدیت و تلاش کنند و در کنار قبرشان به عبادت خدا بپردازند . ولى بازماندگان آنها به اهداف و مقاصد نیاکان خود جاهل بودند و شیطان هم وسوسه کرده ، به آنان چنین القا کرد که نیاکان شما این عکس‏ها را مى پرستیدند و آن را تعظیم مى‏کردند ، پس پیامبر ( ص ) مردم را از این انحراف بر حذر داشت .» بنابراین ، هیچ دلالتى بر حرمت دعا و زیارت کنار قبور انبیا و صلحا ندارد.


‏ * بیضاوى مى‏گوید : «لمّاکانت الیهودوالنصارى یسجدون لقبور الأنبیاء تعظیما لشأنهم ویجعلونها قبلة یتوجّهون فی الصلاة نحوها واتخذوها اوثاناً ، لعنهم النبیّ( ص ) ...»


ارشاد السارى ، ج‏3 ، ص‏479.

‏ * « چون یهود و نصارى بر قبور انبیا سجده مى‏کردند و آن را قبله - و جهت - نماز قرار مى‏دادند و همانند بت با آن رفتار مى‏کردند ، مورد لعن پیامبر ( ص ) قرار گرفتند.


‏ و این معنا هم هیچ ارتباطى با زیارت قبر پیامبر ( ص ) و ائمه طاهرین و صلحا و نماز خواندن براى خداوند - در آنجا - ندارد.


‏ ج - بسیارى از علماى اهل سنت فتوى به جواز نماز خواندن در مقبره‏ها داده‏اند؛ از جمله آنها مالک بن انس است:


‏ - «کان مالک لا یرى بأساً بالصلاة فی المقابر و هو اذا صلّى فی المقبرة کانت القبور بین یدیه وخلفه و عن یمینه وشماله».



‏ - و قال مالک لا بأس بالصلاة فی المقابر و قال بلغنی إن بعض اصحاب النبی کانوا یصلّون فی المقبرة» .

المدونة الکبرى‏ ، ج‏1 ، ص‏90.

‏ مالک مى‏گوید : نماز خواندن در قبرستان اشکال ندارد و چنین مى‏پنداشت که اگر در اطراف نمازگزار قبرهایى باشد باز هم مشکلى به نظر نمى‏رسد.

‏ - عبدالغنى نابلسى مى‏گوید : «اذا کان موضع القبور مسجداً أو على طریق ، أو کان هناک أحد جالساً ، أو أن قبر ولیّ من اولیاءاللّه أو عالم من المحقّقین ، تعظیماً لروحه المشرفة ، على تراب جسده اعلاماً للناس اِنّه ولیّ لیتبرکوا به ، و یدعوااللّه عنده فیستجاب لهم ، فهو أمر جائز ، لا مانع منه» .

الحدیقة الندیه ، ج‏2 ، ص‏630.

 

‏ « اگر قبرى مسجد شود یا در راه واقع شود... و یا قبر یکى از اولیاءاللّه باشد ، و یا عالمى از محققین براى تعظیم روان تابناک او براى اعلام و آگاهى دادن به اینکه او یکى از اولیاء اللّه است تا مردم به او تبرک جویند و در کنار آرامگاهش او دعا کنند و مستجاب شود . البته این کار جایز است و منعى ندارد .»