هر نمازگزاری باید لباسی مناسب و پاکیزه به تن داشته باشد.احکام مربوط به طرز لباس پوشیدن و حرامات و حلال ها اینجا آمده است.
لباس نمازگزار
مسأله 798
لباس نمازگزار شش شرط دارد : اول آن که پاک باشد . دوم آن که مباح باشد . سوم آن
که از اجزأ مردار نباشد . چهارم آن که از حیوان حرام گوشت نباشد . پنجم و ششم آن
که اگر نمازگزار مرد است ، لباس او ابریشم خالص و طلاباف نباشد . و تفصیل اینها در
مسائل آینده گفته میشود .
شرط اول
مسأله 799
لباس نمازگزار باید پاک باشد و اگر کسی عمدا با بدن یا لباس نجس نماز بخواند ،
نمازش باطل است .
مسأله 800
کسی که نمیداند با بدن و لباس نجس نماز باطل است اگر با بدن یا لباس نجس نماز
بخواند ، نمازش باطل میباشد .
مسأله 801
اگر بواسطه ندانستن مسأله ، چیز نجسی را نداند نجس است ، مثلا نداند عرق شتر
نجاستخوار نجس است و با آن نماز بخواند نمازش باطل است .
مسأله 802
اگر نداند که بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نجس بوده نماز او صحیح است
، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر وقت دارد ، دوباره آن نماز را بخواند .
مسأله 803
اگر فراموش کند که بدن یا لباسش نجس است و در بین نماز یا بعد از آن یادش بیاید ،
باید نماز را دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید .
مسأله 804
کسیکه در وسعت وقت مشغول نماز است ، اگر در بین نماز ، بدن یا لباس او نجس شود و
پیش از آن که چیزی از نماز را با نجاست بخواند ، ملتفت شود که نجس شده ، یا بفهمد
بدن یا لباس او نجس است و شک کند که همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده ، در
صورتی که آب کشیدن بدن یا لباس یا عوض کردن لباس یا بیرون آوردن آن ، نماز را به
هم نمیزند ، باید در بین نماز بدن یا لباس را آب بکشد یا لباس را عوض نماید یا اگر
چیز دیگری عورت او را پوشانده ، لباس را بیرون آورد ، ولی چنانچه طوری باشد که اگر
بدن یا لباس را آب بکشد یا لباس را عوض کند یا بیرون آورد ، نماز به هم میخورد و
اگر لباس را بیرون آورد برهنه میماند ، باید نماز را بشکند و با بدن و لباس پاک
نماز بخواند .
مسأله 805
کسی که در تنگی وقت مشغول نماز است ، اگر در بین نماز لباس او نجس شود و پیشاز آن
که چیزی از نماز را با نجاست بخواند بفهمد که نجس شده ، یا بفهمد که لباس او نجس
است و شک کند که همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بود ، در صورتی که آب کشیدن یا
عوض کردن یا بیرون آوردن لباس ، نماز را به هم نمیزند و میتواند لباس را بیرون
آورد ، باید لباس را آب بکشد یا عوض کند ، یا اگر چیز دیگری عورت او را پوشانده ،
لباس را بیرون آورد و نماز را تمام کند ، اما اگر چیز دیگری عورت او را نپوشانده و
لباس را هم نمیتواند آب بکشد یا عوض کند باید لباس را بیرون آورد و به دستوری که
برای برهنگان گفته شد نماز را تمام کند . ولی چنانچه طوری است که اگر لباس را آب
بکشد یا عوض کند ، نماز به هم میخورد وبواسطه سرما و مانند آن نمیتواند لباس را
بیرون آورد ، باید با همان حال نماز را تمام کند و نمازش صحیح است .
مسأله 806
کسی که در تنگی وقت مشغول نماز است ، اگر در بین نماز بدن او نجس شود و پیش از آن
که چیزی از نماز را با نجاست بخواند ملتفت شود که نجس شده ، یا بفهمد بدن او نجس
است و شک کند که همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بود ، در صورتی که آب کشیدن بدن
نماز را به هم نمیزند ، باید آب بکشد و اگر نماز را به هم میزند ، باید با همان
حال نماز را تمام کند و نماز او صحیح است .
مسأله 807
کسی که در پاک بودن بدن یا لباس خود شک دارد ، چنانچه نماز بخواند و بعد از نماز
بفهمد که بدن یا لباسش نجس بوده ، نماز او صحیح است .
مسأله 808
اگر لباس را آب بکشد و یقین کند که پاک شده است و با آن نماز بخواند و بعد از نماز
بفهمد پاک نشده نمازش صحیح است .
مسأله 809
اگر خونی در بدن یا لباس خود ببیند و یقین کند که از خونهای نجس نیست ، مثلا یقین
کند که خون پشه است ، چنانچه بعد از نماز بفهمد از خونهائی بوده که نمیشود با آن
نماز خواند ، نماز او صحیح است .
مسأله 810
هر گاه یقین کند خونی که در بدن یا لباس او است خون نجسی است که نماز با آن صحیح
است ، مثلا یقین کند خون زخم و دمل است ، اگر چنانچه بعد از نماز بفهمد خونی بوده
که نماز با آن باطل است نمازش صحیح است .
مسأله 811
اگر نجس بودن چیزی را فراموش کند و بدن یا لباسش با رطوبت به آن برسد ودر حال
فراموشی نماز بخواند و بعد از نماز یادش بیاید ، نماز او صحیح است . ولی اگر بدنش
با رطوبت به چیزی که نجس بودن آن را فراموش کرده برسد و بدون این که خود را آب
بکشد ، غسل کند و نماز بخواند ، غسل و نمازش باطل است . و نیز اگر جائی از اعضاء
وضو با رطوبت به چیزی که نجس بودن آن را فراموش کرده برسد و پیش از آن که آنجا را آب
بکشد ، وضو بگیرد و نماز بخواند ، وضو و نمازش باطل میباشد .
مسأله 812
کسی که یک لباس دارد ، اگر بدن و لباسش نجس شود و باندازه آب کشیدن یکی از آنها آب
داشته باشد ، چنانچه بتواند لباسش را بیرون آورد ، باید بدن را آب بکشد و نماز را
به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا آورد و اگر بواسطه سرما یا عذر دیگر نتواند
لباس را بیرون آورد ، در صورتیکه نجاست هر دو مساوی باشد مثلا هر دو بول یا خون
باشد یا نجاست بدن شدیدتر باشد مثلا نجاستش بول باشد که باید دو مرتبه آن را آب
کشید ، احتیاط واجب آن است که بدن را آب بکشد ، و اگر نجاست لباس بیشتر یا شدیدتر
باشد هر کدام از بدن یا لباس را بخواهد میتواند آب بکشد .
مسأله 813
کسی که غیر از لباس نجس ، لباس دیگری ندارد و وقت تنگ است یا احتمال نمیدهد که
لباس پاک پیدا کند ، باید نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا آورد .
مسأله 814
کسی که دو لباس دارد ، اگر بداند یکی از آنها نجس است و نتواند آنها را آب بکشد و
نداند کدام یک آنهاست ، چنانچه وقت دارد باید با هر دو لباس نماز بخواند . مثلا
اگر میخواهد نماز ظهر و عصر بخواند باید با هر کدام یک نماز ظهر و یک نماز عصر
بخواند ولی اگر وقت تنگ است ، باید نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا
آورد ، و به احتیاط واجب آن نماز را با لباس پاک قضا نماید .
شرط دوم
مسأله 815
لباس نمازگزار باید مباح باشد وکسی که میداند پوشیدن لباس غصبی حرام است ، اگر
عمدا در لباس غصبی نماز بخواند باطل است و هم چنین در لباسی که نخ یا دگمه یا چیز
دیگر آن غصبی است نماز بخواند ، بنابر احتیاط واجب باید آن نماز را دوباره با لباس
غیر غصبی بخواند .
مسأله 816
کسی که میداند پوشیدن لباس غصبی حرام است ، ولی نمیداند نماز را باطل میکند ، اگر
عمدا با لباس غصبی نماز بخواند باید آن نماز را با لباس غیر غصبی بخواند .
مسأله 817
اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است ولی اگر خودش آن لباس را غصب کرده
باشد و با آن نماز بخواند بنابر احتیاط واجب باید دوباره آن نماز را بخواند .
مسأله 818
اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و در بین نماز بفهمد ، چنانچه چیز
دیگری عورت او را پوشانده است ومیتواند فورا یا بدون این که موالات یعنی پیدرپی
بودن نماز بهم بخورد ، لباس غصبی را بیرون آورد ، باید آن را بیرون آورد و نمازش
صحیح است و اگر چیز دیگر عورت او را نپوشانده یا نمیتواند لباس غصبی را فورا بیرون
آورد ، یا اگر بیرون آورد پی در پی بودن نماز بهم میخورد در صورتی که به تعداد یک
رکعت هم وقت داشته باشد باید نماز را بشکند و با لباس غیر غصبی نماز بخواند و اگر
به این مقدار وقت ندارد ، باید در حال نماز لباس را بیرون آورد وبه دستور نماز
برهنگان نماز را تمام نماید .
مسأله 819
اگر کسی برای حفظ جانش با لباس غصبی نماز بخواند ، یا مثلا برای این که دزد لباس
غصبی را نبرد با آن نماز بخواند ، نمازش صحیح است .
مسأله 820
اگر با عین پولی که خمس یا زکات آن را نداده لباس بخرد ، نماز خواندن در آن لباس
باطل است وبه احتیاط واجب همچنین است اگر به ذمه بخرد و در موقع معامله قصدش این
باشد که از پولی که خمس یا زکاتش را نداده بدهد .
شرط سوم
مسأله 821
لباس نمازگزار باید از اجزاء حیوان مردهای که خون جهنده دارد ، یعنی حیوانی که
اگر رگش را ببرند خون از آن جستن میکند ، نباشد . بلکه اگر از حیوان مردهای که
مانند ماهی و مار ، خون جهنده ندارد لباس تهیه کند ، احتیاط واجب آن است که با آن
نماز نخواند .
مسأله 822
باید چیزی از مردار مانند گوشت و پوست آن که روح داشته بنابر احتیاط واجب همراه
نمازگزار نباشد گرچه لباس او هم نباشد .
مسأله 823
اگر چیزی از مردار حلال گوشت مانند مو و پشم که روح ندارد همراه نمازگزار باشد ،
یا با لباسی که از آنها تهیه کردهاند ، نماز بخواند نمازش صحیح است.
شرط چهارم
مسأله 824
لباس نمازگزار باید از حیوان حرام گوشت نباشد واگر موئی از آن هم همراه نمازگزار
باشد ، نماز او باطل است .
مسأله 825
اگر آب دهان یا بینی یا رطوبت دیگری از حیوان حرام گوشت مانند گربه بر بدن یا لباس
نمازگزار باشد ، چنانچه تر باشد نماز باطل و اگر خشک شده و عین آن بر طرف شده باشد
، نماز صحیح است .
مسأله 826
اگر مو و عرق و آب دهان کسی بر بدن یا لباس نمازگزار باشد اشکال ندارد . و همچنین
است اگر مروارید و موم و عسل همراه او باشد .
مسأله 827
اگر شک داشته باشد که لباسی از حیوان حلال گوشت است یا حرام گوشت ، چه در داخله
تهیه شده باشد چه در خارجه ، نماز با آن خواندن مانعی ندارد .
مسأله 828
اگر انسان احتمال دهد تکمه صدفی و مانند آن از حیوان است نماز خواندن با آن مانعی
ندارد و اگر بداند صدف است و احتمال بدهد صدف گوشت نداشته باشد نماز خواندن با آن
مانع ندارد .
مسأله 829
با پوست سنجاب و خز نماز خواندن اشکال ندارد .
مسأله 830
اگر با لباسی که نمیداند که از حیوان حرام گوشت است نماز بخواند نمازش صحیح است ،
ولی اگر فراموش کرده باشد ، بنابر احتیاط واجب باید آن نماز را دوباره بخواند .
شرط پنجم
مسأله 831
پوشیدن لباس طلاباف برای مرد حرام و نماز با آن باطل است ، ولی برای زن در نماز و
غیر نماز اشکال ندارد .
مسأله 832
زینت کردن به طلا مثل آویختن زنجیر طلا به سینه و انگشتر طلا بدست کردن و بستن
ساعت مچی طلا بدست برای مرد حرام و نماز خواندن با آنها باطل است . و احتیاط واجب
آنست که از استعمال عینک طلا هم خودداری کند ، ولی زینت کردن به طلا ، برای زن در
نماز و غیر نماز اشکال ندارد .
مسأله 833
اگر مردی نداند یا فراموش کند که انگشتری یا لباسش از طلا است و با آن نماز بخواند
نمازش صحیح است .
شرط ششم
مسأله 834
لباس مرد نمازگزار باید ابریشم خالص نباشد و هم چنین بنابر احتیاط واجب چیزهائی
مانند عرقچین و بند شلوار که به تنهائی ساتر عورتین نیستند در غیر نماز هم پوشیدن
آن برای مرد حرام است .
مسأله 835
اگر آستر تمام لباس یا آستر مقداری از آن ابریشم خالص باشد ، پوشیدن آن برای مرد
حرام و نماز در آن باطل است .
مسأله 836
لباسی را که نمیداند از ابریشم خالص است یا جیز دیگر ، پوشیدن آن اشکال ندارد ، و
نماز با آن صحیح است .
مسأله 837
دستمال ابریشمی و مانند آن اگر در جیب مرد باشد اشکال ندارد و نماز را باطل نمیکند
.
مسأله 838
پوشیدن لباس ابریشمی برای زن در نماز و غیر نماز اشکال ندارد .
مسأله 839
پوشیدن لباس غصبی و ابریشمی خالص و طلاباف و لباسی که از مردار تهیه شده در حال
ناچاری مانعی ندارد . و نیز کسی که ناچار است لباس بپوشد ولباس دیگری غیر از اینها
ندارد و تا آخر وقت هم ناچاری او از بین نمیرود ، میتواند با این لباسها نماز
بخواند .
مسأله 840
اگر غیر از لباس غصبی و لباسی که از مردار تهیه شده لباس دیگری ندارد و ناچار نیست
لباس بپوشد ، باید به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز بخواند .
مسأله 841
اگر غیر از لباسی که از حیوان حرام گوشت تهیه شده لباس دیگری ندارد ، چنانچه در
پوشیدن لباس ناچار باشد ، میتواند با همان لباس نماز بخواند . واگر ناچار نباشد ،
باید به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز را بجا آورد و بنا بر احتیاط واجب یک
نماز دیگر هم با همان لباس بخواند .
مسأله 842
اگر مرد غیر از لباس ابریشمی خالص یا طلا باف ، لباس دیگری نداشته باشد ، چنانچه
در پوشیدن لباس ناچار نباشد ، باید به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز بخواند
.
مسأله 843
اگر چیزی ندارد که در نماز عورت خود را با آن بپوشاند ، واجب است اگر چه به کرایه
یا خریداری باشد ، تهیه نماید . ولی اگر تهیه آن به قدری پول لازم دارد که نسبت به
دارائی او زیاد است ، یا طوریست که اگر پول را به مصرف لباس برساند ، بحال او ضرر
دارد ، باید به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز بخواند .
مسأله 844
کسی که لباس ندارد اگر دیگری لباس به او ببخشد یا عاریه دهد ، چنانچه قبول کردن آن
برای او مشقت نداشته باشد ، باید قبول کند بلکه اگر عاریه کردن یا طلب بخشش برای
او سخت نیست ، باید از کسی که لباس دارد ، طلب بخشش یا عاریه نماید .
مسأله 845
بنابر احتیاط واجب باید انسان از پوشیدن لباس شهرت که پارچه یا رنگ یا دوخت آن
برای کسی که میخواهد آن را بپوشد معمول نیست ، خودداری کند ، ولی اگر با آن لباس
نماز بخواند اشکال ندارد .
مسأله 846
احتیاط واجب آن است که مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه نپوشد ولی اگر با آن لباس
نماز بخواند اشکال ندارد .
مسأله 847
کسی که باید خوابیده نماز بخواند ، اگر برهنه باشد و لحاف یا تشک او نجس یا ابریشم
خالص یا از اجزاء حیوان حرام گوشت باشد ، احتیاط واجب آنست که در نماز خود را با
آنها نپوشاند .
مواردیکه لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاک باشد
مسأله 848
در سه صورت که تفصیل آنها بعدا گفته میشود ، اگر بدن یا لباس نمازگزار نجس باشد ،
نماز او صحیح است : اول آن که بواسطه زخم یا جراحت یا دملی که در بدن او است لباس
یا بدنش به خون آلوده شده باشد . دوم آن که بدن یا لباس او به مقدار کمتر از درهم
( که تقریبا به اندازه یک اشرفی میشود ) به خون آلوده باشد . سوم آن که ناچار باشد
با بدن یا لباس نجس نماز بخواند ، ودر دو صورت اگر فقط لباس نمازگزار نجس باشد ،
نماز او صحیح است . اول آن که لباسهای کوچک او مانند جوراب و عرقچین نجس باشد ، دوم
آن که لباس زنی که پرستار بچه است نجس شده باشد و احکام این پنج صورت مفصلا در
مسائل بعد گفته میشود .
مسأله 849
اگر در بدن یا لباس نمازگزار ، خون زخم یا جراحت یا دمل باشد ، چنانچه طوری است که
آب کشیدن بدن یا لباس یا عوض کردن لباس برای بیشتر مردم یا برای خصوص او سخت است ،
تا وقتیکه زخم یا جراحت یا دمل خوب نشده است ، میتواند با آن خون نماز بخواند و
همچنین است اگر چرکی که با خون بیرون آمده یا دوائی که روی زخم گذاشتهاند و نجس
شده ، در بدن یا لباس او باشد .
مسأله 850
اگر خون بریدگی و زخمی که به زودی خوب میشود و شستن آن آسان است ، در بدن یا لباس
نمازگزار باشد ، نماز او باطل است .
مسأله 851
اگر جائی از بدن یا لباس که با زخم فاصله دارد ، به رطوبت زخم نجس شود ، جایز نیست
با آن نماز بخواند . ولی اگر مقداری از بدن یا لباس که معمولا به رطوبت زخم آلوده
میشود ، به رطوبت آن نجس شود ، نماز خواندن با آن مانعی ندارد .
مسأله 852
اگر از توی دهان و بینی و مانند اینها خونی به بدن یا لباس برسد ، احتیاط واجب آن
است که با آن نماز نخواند ، ولی با خون بواسیر میشود نماز خواند اگر چه دانههایش
در داخل باشد .
مسأله 853
کسی که بدنش زخم است ، اگر در بدن یا لباس خود خونی ببیند و نداند از زخم است یا
خون دیگر ، با آن نماز خواندن مانعی ندارد .
مسأله 854
اگر چند زخم در بدن باشد و بطوری نزدیک هم باشند که یک زخم حساب شود ، تا وقتی همه
خوب نشدهاند ، نماز خواندن با خون آنها اشکال ندارد . ولی اگر بقدری از هم دور
باشند که هر کدام یک زخم حساب شود ، هر کدام که خوب شد ، باید برای نماز ، بدن و
لباس را از خون آن آب بکشد .
مسأله 855
اگر سر سوزنی خون حیض ، در بدن یا لباس نمازگزار باشد نماز او باطل است و بنابر
احتیاط خون نفاس ، و استحاضه ، و خون سگ و خوک ، و کافر و مردار و حیوان حرام گوشت
در بدن یا لباس نمازگزار نباشد ، ولی خونهای دیگر مثل خون بدن انسان یا خون حیوان
حلال گوشت اگر چه در چند جای بدن ولباس باشد در صورتیکه روی هم کمتر از درهم باشد
، ( که تقریبا به اندازه یک اشرفی میشود ) نماز خواندن با آن اشکال ندارد .
مسأله 856
خونی که به لباس بیآستر بریزد و به پشت آن برسد ، یک خون حساب میشود ولی اگر پشت
آن ، جدا خونی شود ، بنابر احتیاط واجب باید هر کدام را جدا حساب نمود ، پس اگر
خونی که در پشت وروی لباس است رویهم کمتر از درهم باشد ، نماز با آن صحیح و اگر
بیشتر باشد نماز با آن باطل است .
مسأله 857
اگر خون ، روی لباسی که آستر دارد بریزد و به آستر آن برسد و یا به آستر بریزد و
روی لباس خونی شود ، باید هر کدام را جدا حساب نمود ، پس اگر خون روی لباس و آستر
، کمتر از درهم باشد نماز با آن صحیح و اگر بیشتر باشد نماز با آن باطل است .
مسأله 858
اگر خون بدن یا لباس کمتر از درهم باشد و رطوبتی به آن برسد در صورتی که خون و
رطوبتی که به آن رسیده به اندازه درهم یا بیشتر شود و اطراف را آلوده کند ، نماز
با آن باطل است ، بلکه اگر رطوبت و خون باندازه درهم نشود و اطراف را هم آلوده
نکند نماز خواندن با آن اشکال دارد ، ولی اگر رطوبت مخلوط به خون شود و از بین
برود نماز صحیح است والا باطل است بنابر احتیاط واجب .
مسأله 859
اگر بدن یا لباس خونی نشود ولی بواسطه رسیدن به خون نجس شود اگر چه مقداری که نجس
شده کمتر از درهم باشد ، نمیشود با آن نماز خواند .
مسأله 860
اگر خونی که در بدن یا لباس است کمتر از درهم باشد و نجاست دیگری به آن برسد .
مثلا یک قطره بول روی آن بریزد ، نماز خواندن با آن جایز نیست .
مسأله 861
اگر لباسهای کوچک نمازگزار مثل عرقچین و جوراب که نمیشود با آنها عورت را پوشاند
نجس باشد ، چنانچه از مردار و حیوان حرام گوشت درست نشده باشد ، نماز با آنها صحیح
است و نیز اگر با انگشتری نجس نماز بخواند اشکال ندارد .
مسأله 862
احتیاط آن است که چیز نجسی که با آن میشود عورت را پوشاند همراه نمازگزار نباشد ،
ولی کسی که این مسأله را نمیدانسته و مثلا مدتی با این طور نماز خوانده ، لازم
نیست آن نمازها را قضا کند .
مسأله 863
زنی که پرستار بچه است و بیشتر از یک لباس ندارد ، هر گاه شبانهروزی یک مرتبه
لباس خود را آب بکشد ، اگر چه تا روز دیگر لباس به بول بچه نجس شود ، میتواند با
آن لباس نماز بخواند . ولی احتیاط واجب آن است که لباس خود را در شبانه روز یک
مرتبه برای اولین نمازی که لباسش از پیش از آن نجس شده آب بکشد ، و نیز اگر بیشتر
از یک لباس دارد ولی ناچار است که همه آنها را بپوشد ، چنانچه شبانهروزی یک مرتبه
به دستوری که گفته شده همه آنها را آب بکشد کافی است .
چیزهائیکه در لباس نمازگزار مستحب است
مسأله 864
چند چیز در لباس نمازگزار مستحب است که از آن جمله است : عمامه با تحت الحنک ،
پوشیدن عبا و لباس سفید و پاکیزهترین لباسها واستعمال بوی خوش و دست کردن انگشتری
عقیق .
چیزهائیکه در لباس نمازگزار مکروه است
مسأله 865
چند چیز در لباس نمازگزار مکروه است و از آن جمله است : پوشیدن لباس سیاه و چرک و
تنگ ولباس شرابخوار و لباس کسی که از نجاست پرهیز نمیکند و لباسی که نقش صورت دارد
و نیز باز بودن تکمههای لباس و دست کردن انگشتری که نقش صورت دارد مکروه میباشد.