نماز علی(ع)
حضرت على(ع) بسیار به نماز اهمیت مىداد، او مىفرمود: «لکل شىء وجه و وجه دینکم الصلاه؛ هر چیزى داراى صورت است، صورت دین شما نماز مىباشد».
در شإن آن حضرت در مورد نماز آمده: «کان على اذا إهاله امر فزغ قام الى الصلاه ثم تلى هذه الایه؛ واستعینوا بالصبر والصلاه؛ حضرت على(ع) هرگاه با کار سختى روبهرو مىشد، به نماز مىایستاد، و این آیه را تلاوت مىفرمود: «از صبر و نماز یارى بجویید». آن حضرت به اول وقت نماز به قدرى اهمیت مىداد که در سحر 19 رمضان سال 40 (همان سحر که ضربت شهادت بر سرش وارد شد) پشت بام مسجد کوفه رفت و با صداى بلند اذان گفت و قبل از اذان به آسمان مىنگریست تا دمیدن سپیده سحر را ببیند. وقتى سپیده سحر دمید، خطاب به آن فرمود: «اى سپیده سحر! آیا یک بار در زندگى على پیش آمد که تو خود را آشکار سازى، ولى على(ع) در آن هنگام در خواب باشد؟»
نیز روایت شده است که حضرت على(ع) هنگام فرارسیدن وقت نماز، متغیر و رعشه بر اندام مىشد، از او مىپرسیدند: چه شده است؟ در پاسخ مى فرمود: «وقت نماز، وقت امانت الهى فرا رسیده است، که خداوند آن را به آسمان ها و زمین و کوه ها عرضه کرد، آنها از تحمل آن شانه خالى کردند، ولى انسان آن را با ضعفى که دارد پذیرفت و من نمىدانم که آیا آن را که پذیرفتهام نیکو ادا مىکنم؟»
آن بزرگوار به قدرى به نماز عشق مىورزید که هر شبانه روز، هزار رکعت نماز مىخواند. علامه امینى مىنویسد: «طبق روایات بسیار، حضرت على(ع) در شبانه روز هزار رکعت نماز مىخواند». [12] آنگاه به شبهههاى معاندان در این راستا پاسخ داده است. بنابراین نماز على(ع) با خشوع و حضور قلب کامل بود، آن گونه که در نماز تیر را از پایش خارج نمودند، در حال نماز متوجه نشد و بعد از نماز اطلاع یافت.
در روایات مىخوانیم که دو شتر چابک و ارزشمند را براى پیامبر(ص) به هدیه آوردند، آن حضرت به اصحاب فرمود: «هر کس که دو رکعت نماز بخواند و در این دو رکعت به هیچ چیز از امور دنیا توجه نکند، این دو شتر را (به عنوان جایزه) به او مىبخشم».
هیچ کس از حاضران پاسخ مثبت نداد، جز على(ع) که فرمود: «من چنین نمازى مىخوانم». لذا پیامبر(ص) هر دو شتر را به آن حضرت عطا کرد.
نماز على(ع) نمازى است که براى طمع بهشت و یا خوف از آتش دوزخ نبود، بلکه عرض مى کرد: «الهى ما عبدتک خوفا من عقابک، و لا طمعا فى ثوابک، ولکن وجدتک اهلا للعباده فعبدتک؛ خدایا تو را از خوف عذاب و طمع پاداشت، عبادت نمىکنم، بلکه تو را شایسته و سزاوار عبادت یافتهام و بر این اساس تو را عبادت مى کنم».
مناجات و راز و نیازها و نمازهاى على(ع) در نیمههاى شب نیز فصل دیگرى از شدت علاقه آن حضرت را به نماز نشان مىدهد، تا آن جا که خود فرمود: «از آن زمانى که از رسول خدا(ص) شنیدم که نماز شب نور است، هرگز آن را ترک نکردم».
یکى از منافقان به نام «ابن کوا» که در آن جا حاضر بود، پرسید: حتى در لیله الهریر؟ (شب سخت زمستانى جنگ صفین که صدها نفر کشته شده بودند و هزارها نفر زخمى که از شدت درد ناله مىکردند و بسیار شب طاقت فرسایى بود) فرمود: حتى در لیله الهریر.
عجیب این که در همین جنگ هنگام شدت درگیرى، على(ع) به نماز جماعت ایستاد، بعضى اعتراض کردند که چرا این وقت؟ فرمود: «ما براى نماز با دشمن مىجنگیم».